Świadectwa i wspomnienia ze Wschodu część I – Kapłani diecezjalni w ZSRS 1945-1991 Tom II / wolumin 1) i 2) – Ukraina

Przedstawiamy Państwu pierwszą z czterech planowanych części publikacji pod wspólnym tytułem Wspomnienia i świadectwa ze Wschodu. Minęło już ponad trzydzieści lat od momentu, gdy pierwsi kapłani, siostry i bracia zakonni oraz osoby świeckie wyjechały z Polski, aby wspomóc odradzający się Kościół rzymskokatolicki w byłych republikach ZSRS po przemianach w latach osiemdziesiątych XX wieku. Kościół katolicki w Polsce podjął natychmiastowe działania, gdy tylko pojawiły się możliwości wsparcia Kościoła na Wschodzie. 10 grudnia 1989 roku prymas Polski ks. kard. Józef Glemp w porozumieniu z episkopatem powołał Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie.

Troska Kościoła w Polsce przejawiała się nie tylko w niesieniu pomocy materialnej i personalnej Kościołowi na Wschodzie, ale przede wszystkim w walce o ocalenie od zapomnienia wysiłków, dokonań moralnych i duchowych, a także niezwykłego bogactwa duchowego i patriotycznego, stanowiącego silne przesłanie dla współczesnego pokolenia Polaków żyjących w wolnej Rzeczpospolitej.

Celem publikacji jest ocalenie wspomnień i zachowanie tego, co jeszcze da się ocalić, oraz przekazanie całej tej spuścizny współczesnemu pokoleniu ludzi żyjących zarówno w byłych republikach ZSRS, jak i w wolnej Polsce. Inicjatorem prac nad zebraniem wspomnianych materiałów jest ksiądz Leszek Kryża TChr, obecny dyrektor Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie działającego przy Konferencji Episkopatu Polski.

s. Renata Zielińska

„W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Kochani moi mili Parafianie, Drodzy Bracia i Siostry, moi Przyjaciele, wybrane Dzieci Boże. Prawie 30 lat do Was przemawiałem i dziś jeszcze raz pragnę przemówić do Was zza grobu. Najpierw chcę Was, kochane Dzieci, przeprosić za wszystkie zgorszenia, jakie ja, grzeszny człowiek, Wam dałem. Przepraszam Was również za wszystkie przykrości, jakie Wam zrobiłem. Przebaczcie. Za wszystko pragnę Wam, moi najmilsi Przyjaciele, podziękować, za Waszą miłość, za Waszą życzliwość i współpracę ze mną. Szczególnie dziękuję za Wasze modlitwy w mojej intencji i nadal o nie proszę. Dziękuję wszystkim moim współpracownikom z organistą na czele. Bóg zapłać Wam, żeście dzisiaj tutaj przybyli, żeby się za mnie pomodlić i złożyć moje prochy do ziemi. Módlcie się i żyjcie tak, żebyśmy wszyscy spotkali się w niebie przy Sercu Pana Jezusa. Katecheci, dalej głoście słowo Boże. Śpiewacy, dalej chwalcie Pana Boga. Ministranci, usługujcie kapłanom. Uczestnicy procesji, prowadźcie ludzi do Boga. Niech Wam w tym wszystkim błogosławi Bóg Wszechmogący i ja Wam ostatni raz błogosławię: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!”

Mowa pożegnalna ks. infułata Antoniego Chomickiego odtworzona podczas jego pogrzebu, Murafa 1993 rok

„[…] Pochodzę z rodziny polskiej i katolickiej. Wszyscy z mojej rodziny – Bernaccy, Domańscy i Śliczni – chodzili do kościoła. Całą przedwojenną literaturę polską zabrali nam komuniści. W domu pozostał tylko obraz przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa z modlitwą o błogosławieństwo domu. Tyle nam zostało.

Pamiętam, że moja mama sadzała mnie jako dziecko na znajdującą się w domu białą skrzynię i uczyła mnie polskich liter. Były to moje pierwsze lekcje polskiego. Potem z więzień wrócili księża, ale też nie mieli żadnej polskiej literatury, bo wszystko im pozabierali. Nie mieli nawet żadnej literatury duchowej, nawet brewiarza, dosłownie niczego nie mieli. Później o. Darzycki, jakimś cudem, otrzymał od kogoś książeczkę, nie pamiętam jej tytułu, pamiętam tylko, że na okładce był biały gołąb. Było nas dużo dzieci i młodzieży i o. Darzycki nas zbierał, ale nie wszystkich, tylko niektórych, bo nie wolno było, i uczył historii Polski i katechizmu oraz czytać po polsku. Zaczęło się potem wielkie prześladowanie. Najpierw zabronili nam chodzić do kościoła, potem wezwali księdza i zabronili dzieciom do 18 roku życia służyć do Mszy św. Tymczasem ministrantów było bardzo dużo. Pamiętam, że kiedyś przyszedłem do kościoła, aby służyć do Mszy św., a o. Darzycki popatrzył na mnie i powiedział: „Dopiero wróciłem, bo mnie wezwali i zabronili, aby dzieci były przy ołtarzu”. Ale zaraz dodał: „Cóż, Pan Jezus powiedział: Pozwólcie dziatkom przyjść do Mnie” i pozwolił, abym do Mszy św. służył (…)”.

fragm. wywiadu przeprowadzonego z bp. Bronisławem Bernackim, Odessa, 14 kwietnia 2018 roku